UMO2012/07 /N/ST4/01841

Kierownik projektu: mgr inż. Joanna Jankowska-Śliwińska

Związki małocząsteczkowe mogą oddziaływać z podwójną helisą DNA w dwojaki sposób: (1) poprzez wiązania kowalencyjne oraz (2) oddziaływania fizykochemiczne. W przypadku oddziaływań fizykochemicznych są dwie możliwości oddziaływania z podwójną nicią DNA: poprzez interkalację, oraz wiązanie w małym rowku DNA.

Po raz pierwszy zjawisko interkalacji DNA opisał Lerman w 1961 roku. Typowymi interkalatorami są związki, które posiadają płaski układ pierścieni aromatycznych (lub heteroaromatycznych), który może wnikać w podwójną helisę DNA, pomiędzy sparowane zasady azotowe.

W naszych badaniach zajmujemy się dwoma grupami substancji psychoaktywnych: fenotiazynami (np. chlorpromazyną, prometazyną), oraz trójcyklicznymi lekami przeciwdepresyjnymi (np. imipraminą, doksepiną, amitryptyliną). Wszystkie wymienione substancje posiadają układ skondensowanych pierścieni aromatycznych, co pozwala na oddziaływanie z DNA.Ponadto są to związki aktywne elektrochemicznie. Obie te cechy sprawiają, iż związki te mogą być interkalatorami DNA.

Na podstawie wymienionych cech związków sformułowano hipotezę badawczą, iż "dzięki specyficznym cechom budowy wybranych substancji psychoaktywnych: fenotiazyn i trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych jest możliwa ich selektywna detekcja oparta na interkalacji z DNA". Zatem, głównym celem projektu jest opracowanie nowej selektywnej elektrochemicznej metody detekcji substancji psychoaktywnych. Planowane jest opracowanie metody detekcji różnych substancji psychoaktywnych, które mogą być oznaczane selektywnie tą metodą, przy użyciu czujników amperometrycznych. W doświadczeniach wykorzystywane są dwie grupy substancji psychoaktywnych: fenotiazyny (np. chlorpromazyna, prometazyna), a także trójcykliczne leki przeciwdepresyjne (np. imipramina, doksepina, amitryptylina).